เกี๊ยะ - เสน่ห์รองเท้าไม้

คนขายเกี๊ยะจีนสมัยก่อน
http://blogtoexpress.blogspot.com/2010_07_01_archive.html

รองเท้าไม้ ในที่นี้ขอเรียกสั้นๆว่า เกี๊ยะ มีอยู่ในหลายวัฒนธรรม จากประวัติเกี๊ยะเอเชียมีการพูดถึงเกี๊ยะจากไหหลำสมัย 770-476 ก่อนคริสต์ศักราช ว่าเป็นบรรพบุรุษของเกี๊ยะญี่ปุ่น(forefather of Japanese geta) เรียกกันว่า รองเท้าไม้เหวินชาง(Wenchang Clogs)เป็นรองเท้าไม้ที่มีมีลักษณะคล้ายม้านั่งเล็กๆ(ก็ทรงเดียวกะเกี๊ยะญี่ปุ่นเปล่าอ่ะ?)ซึ่งเหมาะสมกับการใส่เดินทางดินโคลนหรือในวันที่ฝนตก สมัยนั้นไม้ที่นิยมนำมาทำคือไม้ Chinaberry หรือบ้านเราเรียกว่าต้นเลี่ยน ขู่เลี่ยน หรือ โขวหนาย เป็นไม้เนื้ออ่อนน้ำหนักเบาแต่ทนทาน(เขาว่างั้น)

เมื่อมีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม เกี๊ยะไม้ก็ได้เข้าสู่ญี่ปุ่น เกาหลี และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งยังคงใช้กันอยู่จนถึงปัจจุบัน ซึ่งเกี๊ยะที่มีชื่อเสียงมากที่สุดแถบนี้ต้องยกให้เกี๊ยะของญี่ปุ่น ในขณะที่เกี๊ยะแบบประเทศอื่นๆนั้นดูเหมือนจะหมดความนิยมลงไปมาก

ไปอีกมุมหนึ่งของโลก ประเทศเนเธอร์แลนด์เองก็มีเกี๊ยะเหมือนกันครับ เป็นแบบสวมเหมือนรองเท้าคัทชู เกิดจากที่เกษตรกรต้องการรองเท้าที่อุ่น ทนทาน แข็งแรง และปกป้องเท้าได้ เพื่อใช้ในการเดินย่ำในท้องทุ่งนั้นเอง ปัจจุบันก็ยังนิยมใช้กันอยู่ และเป็นของที่ระลึกที่มีชื่อเสียงมากกว่าเกี๊ยะใดๆในโลกทีเดียว

Klomp เกี๊ยะดัตช์

ในประเทศไทยสมัยรุ่นพ่อ(สัก 40-50ปีก่อน) ก็มีการใส่เกี๊ยะเหมือนกันครับแต่เป็นเกี๊ยะจีน ใส่ได้ทั้งชายหญิง แต่สีอาจต่างกันไป(ที่น่าจะคุ้นตาที่สุดก็เกี๊ยะแดง) คนขายจะทำตัวเกี๊ยะไว้ แต่ยังไม่ทำที่สวมเท้า คนซื้อจะต้องมาวัดเท้าเพื่อตอกผ้าสำหรับสวมให้เหมาะกับหลังเท้าแต่ละคน กระทั่งเมื่อรองเท้าแตะยางพาราเข้ามา เกี๊ยะก็หมดความนิยมไป

Cha Kiak เกี๊ยะจีน

สมัยไม่กี่สิบปีก่อนจำได้ว่ายังเห็นคนใส่เกี๊ยะจีนกันอยู่บ้าง แต่จะเป็นรุ่นแม่ๆป้าๆ มักใส่ไปเดินตลาดสดเพราะมันสูง ไม่เปียก และไม่ดีดน้ำเหมือนรองเท้าแตะทั่วไป

ผมเองก็เป็นคนที่ชอบรองเท้าไม้ เนื่องจากความทนทานและดั้งเดิมของมัน แต่ที่ชอบมากๆคงจะเป็นรองเท้าเกี๊ยะหูคีบแบบญี่ปุ่นเพราะความเรียบง่ายของมันนั่นเอง ทำเองได้ไม่ยากนัก และตอนนี้ดูเหมือนเกี๊ยะจะเริ่มกลับมานิยมอีกครั้ง มีคนทำขายมากขึ้นเริ่มหาซื้อได้ง่ายขึ้นแล้วครับสำหรับคนที่ชอบเกี๊ยะแบบต่างๆ และสิ่งหนึ่งที่ต้องยอมรับคือเกี๊ยะนั้นทนทานอย่างมากจริงๆ ใส่ได้นาน จนลืมไปเลย 555+

เพิ่มเติม
http://traditions.cultural-china.com/en/15Traditions4676.html
http://topicstock.pantip.com/isolate/topicstock/2012/04/M12026308/M12026308.html
http://en.wikipedia.org/wiki/Clog

Geta เกี๊ยะญี่ปุ่น