Crystal Radio Receiver "JazzyCR v0.99beta Pocket Radio" - วิทยุแร่เปลี่ยนสถานีได้แบบพกพา

Crystal radio "JazzyCR v0.99beta Pocket Radio"

วิทยุแร่เป็นวิทยุขนาดเล็กพกพาที่ทำเองได้ง่ายๆ ราคาถูก ใชัรับสถานี AM และเป็นวิทยุที่ไม่ต้องใช้แบตเตอรี่ จึงไม่ต้องกังวลเมื่อรับฟังข่าวสารในยามฉุกเฉินหรือภัยพิภัติ หรือจะใช้ฟังทั่วๆไปก็ยังได้ เพียงแต่ต้องมีสายอากาศที่เหมาะสม เท่านี้คุณก็สามารถมีวิทยุเล็กๆที่ใช้รับฟังได้ตลอดไปโดยไม่ต้องห่วงว่าแบตฯจะหมดหรือไฟจะดับเลยล่ะครับ

แต่เนื่องจากไม่มีแบตเตอร์รี่เสียงที่ได้จึงค่อนข้างเบาเหมือนยุงบินอยู่ข้างหู! แต่ฟังรู้เรื่องครับ สมัยก่อนเป็นวิทยุทำเองยอดนิยมสำหรับคนใฝ่รู้ ในยุคที่หนังสือยังไม่แพร่หลายนัก คนที่รักการศึกษาก็จะเรียนผ่านวิทยุแทนครับ(รวมถึงข่าวสาร และบันเทิง) ถึงเสียงเบาแต่สามารถฟังเพลินได้ทั้งวันครับ

การสร้างวิทยุแร่ในยุคนั้นเป็นก็เหมือนใช้คอมฯหาความรู้ในยุคนี้ครับ จนกระทั่งถึงยุควิทยุทรานซิสเตอร์ใช้แบตเตอร์รี่ซึ่งมีเสียงดังฟังชัด วิทยุแร่ก็เสื่อมความนิยมลงตั้งแต่นั้น แต่หากมองว่าไม่ต้องใช้ไฟฟ้าในการรับฟัง วิทยุแร่จะจัดเป็นเทคโนโลยีการสื่อสารทางไกลที่เรียบง่ายและสุดยอดที่สุดได้เหมือนกันนะ

วงจรวิทยุแร่นี้ผมได้ศึกษาและออกแบบให้สามารถเปลี่ยนสถานีได้ในขนาดพกพาด้วยการขยับแท่งเฟอร์ไรท์แบบ Rocket Radio และเป็นวงจรที่เสถียรที่สุดเท่าที่เคยทำมาไม่มีสัญญาณแทรกหรือขาดหายเลยครับ ไม่พูดพร่ำทำเพลงแล้วมาดูอุปกรณ์และวงจรกันเลยดีกว่าครับ ;)

วงจรวิทยุแร่ Crystal radio "JazzyCR v0.99beta Pocket Radio"
ใช้งานจริงไม่ต้องต่อกราวด์ก็ได้

อุปกรณ์

• D1 ไดโอด เบอร์ 1N60
• R1 ตัวต้านทาน 100kΩ
• C1 ตัวเก็บประจุเซรามิก 150pF
• L1 ลวดเคลือบน้ำยา #25 120-140 รอบ
• L2 ลวดเคลือบน้ำยา #25 15 รอบ (พันทับ L1 ตรงกลางขด)
• แท่งเฟอร์ไรท์ 2" (บากรอยจากแท่งยาวแล้วหักเอา)
• สายไฟ 1 เส้น ไว้โยงกับอากาศ ยาว 5 หลา
• ปากคีบ
• หูฟังแร่

ขดลวดเคลือบน้ำยาเบอร์ 25 ซื้อมาสัก 4-5m ก็คงเหลือครับ ส่วนขาขดลวดก่อนจะต่อวงจรให้ขูดฉนวนน้ำยาเคลือบออกก่อนนะครับ เมื่อได้อุปกรณ์ครบแล้วแล้วก็ต่อตามวงจรได้เลยครับ แล้วทีนี้เรามาดูรายละเอียดที่ขดลวดเปลี่ยนสถานีกันครับ

การเปลี่ยนสถานีใช้แนวคิดของค่าความเหนี่ยวนำ โดยขดลวดจะมีค่าเหนียวนำที่ตายตัว แต่จากหลักการที่ว่าถ้ามีตัวนำสอดเข้าไปในขดลวดค่าความเหนี่ยวนำจะเปลี่ยนแปลง การเปลี่ยนค่าเหนี่ยวนำของขดลวดคือการเปลี่ยนความถี่ที่ใช้รับนั่นเองครับ จึงได้นำแท่งเฟอร์ไรท์มาตราฐาน(หาได้ที่ร้านอุปกรณ์อิเล็กฯ)มาทดลอง ทำให้เป็นวิทยุแร่ขนาดพกพาที่สามารถเปลี่ยนสถานีได้เสถียรที่สุดเท่าที่เคยทำมาไม่มีสัญญาณแทรกหรือขาดหายเลยครับ เสียงชัดมาก

รูปทดสอบการต่อวงจรจริง
เปลี่ยนคลื่นด้วยการขยับแท่งเฟอร์ไรท์

วิธีทำขดลวดเปลี่ยนสถานี

- ใช้กระดาษแข็งยาว 2.5 - 3" ม้วนรอบแท่งเฟอร์ไรท์เพื่อทำเป็นแถบพันขดลวด

- พันขดลวดบนกระดาษแข็งในพื้นที่ 2" อย่างเป็นระเบียบ พันสองชั้น ชั้นละ 60 รอบ(รวมทั้งหมด 120รอบ)หรือมากกว่า แล้วตัดให้เหลือปลาย 2 ด้าน

- พันขวดลวดซ้อนไว้ตรงกลางอีกชั้นนึง 15 รอบ และเอาปลายข้างนึงพันไว้กับปลายของขดแรก และใช้ปลายอีกข้างต่อกับสายอากาศ

- แท่งเฟอร์ไรท์ที่ซื้อมาจะยาว 5" กว่า ให้ตัดออกเพราะใช้แค่ 2" (ใช้เลื่อยตัดเหล็กบากให้เป็นรอยแล้วหักเอา ถ้าเลื่อยให้ขาดยากมากมันแข็งเหมือนเหล็กชุบแข็งเลย แค่บากเลื่อยก็บิ่นแล้ว ๕๕๕)

แค่ขยับแท่งเฟอร์ไรท์เข้าออกเพื่อเปลี่ยนนค่าความเหนี่ยวนำก็สามารถมาเปลี่ยนสถานีได้แล้วล่ะครับ

ต่อสายอากาศเข้ากับสายสัญญาณโทรศัพท์บ้าน

วิทยุแร่นั้นเมื่อต่อวงจรเสร็จแล้วจะรับสัญญาณได้หรือไม่ขึ้นอยู่กับสายอากาศเป็นสำคัญ จากการทดลองภายในบ้านจะให้ขึงสายสัญญาณยาวๆก็ไม่สะดวก ผมจึงลองหนีบสายอากาศเข้ากับสายขั้วสัญญาณของโทรศัพท์บ้าน ใช้รับสัญญาณได้ดีมากเลยครับ เพราะสายโทรศัพท์มันโยงมาจากภายนอกอยู่แล้วซึ่งยาวมากๆๆๆๆๆ เราก็ใช้ประโยชน์จากตรงนั้นในการดักสัญญาณวิทยุมานั่นเองครับ(บ้างคนก็หนีบไว้สูงๆ หรือหนีบรั้วลวดหนามที่ยาวๆ หรือสายโลหะที่ราวตากผ้า บ้างก็หลังคาสังกะสี แต่รับได้ไม่ชัวร์เท่าสายโทรศัพท์ครับ) และวงจรนี้ไม่จำเป็นต้องต่อกราวด์แต่อย่างใดครับ

เท่านี้คุณก็สามารถมีวิทยุเล็กๆที่ใช้รับฟังได้ตลอดไปโดยไม่ต้องห่วงว่าแบตฯจะหมดหรือไฟจะดับเลยล่ะครับ(ทำเป็นวิทยุฉุกเฉินประจำบ้านก็ได้นะ)
สุดท้ายนี้ขอให้มีความสุขกับวิทยุแร่ของคุณนะครับ
สวัสดีครับ ^_^

ปล. ห้ามใช้ขณะฝนตกฟ้าคะนองเด็ดขาด!

 

คลิปที่แล้วมีคนบอกว่าช่วงลองฟังเสียงนั้นสั้นเกินไป ครั้งนี้เลยบันทึกท่อนเสียงมาโดยเฉพาะเลยครับ โดยเอาหูฟังแร่จ่อกับไมค์ของกล้อง เสียงมาไม่เต็มเท่าไหร่ ถ้าฟังจริงๆเสียงจะชัดและแน่นกว่านี้หน่อยครับ
ธรรมชาติวิทยุแร่นั้นจะได้เสียงพูดฟังชัดที่สุดครับ ฟังข่าวได้ดี ฟังเพลงก็เพลินๆได้เรื่อยๆครับ