Jazzylj: แบ็กแกมม่อนกับการพัฒนาสมองทั้งสองซีก

https://de.wikipedia.org/wiki/Datei:Tavli_Board_without_slots_(traditional).jpg

แบ็กแกมม่อน (Backgammmon; สกา) อาจถูกมองเป็นเพียงเกมทอยเต๋าเสี่ยงโชค แต่สำหรับผู้ที่ก้าวเข้าสู่เกมกระดานนี้อย่างเจาะลึกไปจนถึงรากฐาน จะพบว่านี่คือห้องทดลองขนาดเล็กที่จำลองชะตาแห่งชีวิต เป็นเกมที่ไม่ได้มอบแค่ความสนุกเท่านั้น แต่เป็นสนามฝึกฝนชั้นยอดสำหรับสมองของเราด้วย

ลองจินตนาการดูว่าในขณะที่ท่านกำลังนั่งอยู่หน้ากระดานไม้สีเข้ม ที่มีเม็ดหมากกลม ๆ สีตัดกันวางเรียงรายอยู่ เมื่อท่านหยิบลูกเต๋ามาถือไว้ในมือแล้วปล่อยลง เสียงทอยเต๋ากระทบไม้ดังกุกกัก เมื่อแต้มเต๋าปรากฏออกมา ในขณะที่มือของท่านกำลังจะขยับตัวหมาก สมองซีกซ้ายซึ่งรักในระเบียบแบบแผนจะคอยกลั่นกรองการคำนวณ ในขณะที่สมองซีกขวาซึ่งเต็มไปด้วยจินตนาการจะคอยอ่านทิศทางของโอกาส หากขาดซีกใดซีกหนึ่งไป เราอาจเป็นได้เพียงเครื่องจักรคำนวณที่ไร้หัวใจ หรือไม่ก็เป็นเพียงผีพนันที่ไร้สติปัญญา แต่ในแบ็กแกมม่อน สมองทั้งสองซีกจะร่ายรำไปพร้อมกัน ดั่งการหมุนวนของหยินหยางอันไร้สิ้นสุด

และนั่น คือจุดเริ่มต้นที่โลกแห่งตรรกะ (Logic) และสหัชญาณ (Intuition) มาบรรจบกัน

การทำงานของสมองซีกซ้าย - นักกลยุทธ์แห่งตรรกะ
สมองซีกซ้ายเข้ามาทำหน้าที่ทันทีที่ลูกเต๋าทั้งสองหยุดนิ่ง มันคือส่วนที่เป็นนักคำนวณ เป็นนักกลยุทธ์ที่วางแผนอย่างเป็นขั้นตอน

เมื่อคุณทอยได้ 6 กับ 1

สมองซีกซ้ายเริ่มคำนวณทันที "เราต้องใช้แต้ม 6 นี้เพื่อป้องกันจุดอ่อนที่ช่อง 18 ของเราไหม? แล้วแต้ม 1 ล่ะ ควรใช้เพื่อโจมตีหมากเดี่ยว (Blot) ของคู่ต่อสู้ที่ช่อง 5 หรือจะใช้แต้มทั้งหมดเดินหนีหมากตัวท้ายที่ช่อง 24 ดีนะ?"

นี่คือการคำนวณเชิงตรรกะล้วน ๆ เป็นการวิเคราะห์ความเสี่ยงที่แม่นยำ "ถ้ากิน (Hit) หมากนั้น เราจะได้เปรียบในระยะสั้นรึเปล่า? และถ้าการทอยเต๋าในตาถัดไปไม่เป็นใจ เราอาจโดนคู่ต่อสู้กินกลับไปอยู่นอกกระดาน (Bar) และทำให้การป้องกันของเราพังทลายลงรึเปล่า?"

การเล่นแบ็กแกมม่อนทุกตาจึงเป็นการฝึกฝนความสามารถในการ คำนวณความน่าจะเป็น การวางแผนระยะสั้นระยะยาว และการวิเคราะห์โครงสร้างของหมากบนกระดานอย่างถี่ถ้วน

การทำงานของสมองซีกขวา - ศิลปินแห่งสหัชญาณ
แต่แบ็กแกมม่อนไม่ใช่หมากรุกที่ทุกอย่างถูกกำหนดด้วยตรรกะบริสุทธิ์เพียงอย่างเดียว เพราะมีลูกเต๋าเข้ามาเกี่ยวข้อง โชคจึงเป็นส่วนที่ไม่สามารถควบคุมได้ ไม่ต่างจากชีวิตจริงของคนเรา และนี่คือช่วงที่สมองซีกขวา หรือส่วนที่รับผิดชอบด้านสหัชญาณ และการเห็นภาพรวมมองภาพใหญ่เข้ามามีบทบาท

เมื่อสถานการณ์ตึงเครียด และท่านต้องเผชิญหน้ากับทางเลือกที่ไม่ชัดเจนว่า จะ "กิน" หมากเดี่ยวของคู่ต่อสู้เพื่อแลกกับความเสี่ยง หรือ "หนี" เพื่อความปลอดภัยดี?

ท่านอาจมี "ความรู้สึก" ที่บอกว่าตอนนี้คือจังหวะที่ต้องเสี่ยงหรือเซฟ แม้ว่าการคำนวณทางสถิติอาจไม่ได้บอกชัดเจน สมองซีกขวาจะใช้ข้อมูลจากรูปแบบและประสบการณ์ในชีวิตที่ผ่านมาทั้งหมด เพื่อบอกด้วยสัญชาตญาณว่า การตัดสินใจที่สร้างสรรค์และงดงามที่สุดในสถานการณ์นี้คืออะไร

มันไม่ใช่การคำนวณ แต่คือการสร้างสรรค์ การสร้างสรรค์หมากบนกระดานให้เข้าสู่รูปแบบที่ท่านต้องการ แม้จะต้องยอมทิ้งบางหมากให้เป็นหมากเดี่ยวก็ตาม (ซึ่งเสี่ยงที่จะถูกกิน) นี่คือความสามารถในการจัดการกับความไม่แน่นอน ซึ่งเป็นทักษะชีวิตที่สำคัญไม่ต่างจากความสามารถในการคำนวณ

แบ็กแกมม่อน การผสมผสานที่สมบูรณ์แบบ - เครื่องมือจำลองการรับมือกับชีวิต
ประโยชน์ที่แท้จริงของแบ็กแกมม่อน คือ การกระตุ้นให้สมองทั้งสองซีกต้องทำงานประสานกันอย่างรวดเร็ว

ตรรกะ - คำนวณความน่าจะเป็นของแต้มลูกเต๋า และการรับมือกับสภาพแวดล้อมให้เกิดประโยชน์สูงสุดภายใต้ความเสี่ยงแห่งความไม่แน่นอนที่แน่นอน
สหัชญาณ - ตัดสินใจว่าจากความน่าจะเป็นนั้น ว่าควรเลือกเส้นทางที่ "เสี่ยง" หรือ "เซฟ" ภายใต้กฎเกณฑ์แห่งความสร้างสรรค์ที่ไร้กรอบ

ดังนั้น สำหรับผู้ที่เล่นแบ็กแกมม่อนอย่างสม่ำเสมอ สมองทั้งสองซีกจะถูกฝึกฝนให้มีความยืดหยุ่นในการคิดและรับมือกับความไม่แน่นอน เพื่อเรียนรู้ที่จะเป็น "นักกลยุทธ์-ที่รู้จักเสี่ยง และศิลปิน-ที่รู้จักกฎเกณฑ์" นี่คือหมากกระดานที่สอนให้เรายอมรับว่า ชีวิตคือการผสมผสานระหว่างการวางแผนที่ดีกับโชคที่ไม่คาดคิด และสอนให้เรารับมือกับการตัดสินใจและยอมรับผลท่ามกลางความไม่แน่นอนเหล่านั้น ทั้งสิ่งที่ควบคุมได้และสิ่งที่ควบคุมไม่ได้

แก่นแท้ทุกอย่างถูกกลั่นไว้บนหมากกระดานแห่งนี้แล้ว

อ่านวิธีการเล่นแบ็กแกมม่อนภาษาไทยได้ที่ How to play Backgammon - กติกาและวิธีการเล่นแบ็กแกมม่อน