Sign Language ภาษามือ - การสื่อสารกันด้วยท่าทาง

การสะกดนิ้วแบบ BSL

ภาษามือเป็นภาษาที่น่าสนใจ ตอนแรกเข้าใจว่าเป็นการใช้คำเรียงประโยคเหมือนภาษาพูด แต่จริงๆแล้วไม่ใช่อย่างนั้น ภาษามือเป็นภาษาเฉพาะที่ไม่เกี่ยวข้องกับภาษาพูดเลย เป็นการใช้ท่าทางในการแสดงความหมาย เปรียบได้กับอักษรจีนที่รวมความเอาไว้แล้วในหนึ่งตัวหรือหนึ่งท่า ซึ่งแต่ละท่าก็อาจมีความหมายของมันเอง ขึ้นอยู่กับบริบท และมีการใช้สีหน้าประกอบท่าทางด้วย เช่น
หากคุณทำภาษามือว่า "ความสุข" พร้อมทำหน้านิ่วคิ้วขมวดหรือส่ายหน้า จะหมายความว่า "ไม่มีความสุข" แต่ถ้าทำหน้ายิ้มหรือยักคอก็จะแปลว่า "มีความสุข" เป็นต้น
หรือจะใช้ท่ามือว่า "ไม่" กับ "ความสุข" ก็ได้
ไม่จำเป็นต้องเรียงคำตามภาษาพูด แต่มันคือความหมายในตัวมันเอง

การสะกดนิ้วแบบ ASL

ภาษามือไม่มีที่เป็นภาษามือสากล แต่จะเป็นภาษามือของแต่ละประเทศ ซึ่งแตกต่างกันไป โดยแพร่หลายคือภาษามือของอเมริกัน ASL (American Sign Language) และอังกฤษ BSL (British Sign Language นิยมใช้ในประเทศอังกฤษ, ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์) ภาษามือไทยเราก็มีเช่นกัน(ThSL)

นอกจากจะมีท่าทางที่เป็นความหมายเป็นคำๆแล้ว ภาษามือก็ยังสามารถสะกดคำได้ด้วย เรียกว่า Fingerspelling การสะกดนิ้วมือ ซึ่งก็คือท่ามือของ A-Z หรือ ก-ฮ ซึ่งมักใช้บอกชื่อ หรือใช้สะกดคำสื่อความหมายแทนท่าทางที่ลืมก็ได้

เท่าที่ดูมา ภาษามือโดยทั่วไปเช่น ASL, BSL จะใช้ไวยกรณ์ภาษามือโดยไม่ขึ้นกับภาษาอังกฤษ ไม่เกี่ยวข้องกันเลย ภาษาพูดก็ส่วนภาษาพูดภาษามือก็ส่วนภาษามือ แต่จะคล้ายๆกับภาษาจีนโบราณเสียมากกว่า ที่แต่ละคำก็มีความหมายในตัวมัน นำมาเรียงกันก็เข้าใจได้ แต่ภาษามือ CSL ของจีน กลับเป็นการใช้ภาษามือตามไวย์กรของภาษาพูดในปัจจุบันเสียอย่างนั้น คือแทบจะทำท่าของทุกคำในภาษาจีนที่ใช้พูดเลย(?) นับว่าน่าสนใจไปอีกแบบ

สมมติว่าจะสื่อสารว่า What is your name? (คุณชื่ออะไร?) เราไม่ต้องทำท่าของทั้ง 4 คำนั้นเหมือนกับภาษาพูด จะใช้แค่ NAME YOU? คือ ทำท่าที่หมายถึงชื่อ[NAME] แล้วชี้ไปที่คนที่ต้องการทราบชื่อ[YOU] อาจทำหน้าสงสัยเอียงคอสักหน่อย หรือวาดนิ้วเป็นรูปเครื่องหมายคำถาม[?]ก็ได้

การสะกดคำให้กับคนหูหนวกตาบอด

นอกจากภาษามือสำหรับคนหูหนวกแล้วก็ยังมีภาษามือสำหรับคนหูหนวกตาบอด(Deafblind)ด้วย ซึ่งใช้การสื่อสารด้วยการสะกดคำบนมือ โดยใช้นิ้วชี้มือขวาของผู้ส่งสารสะกดนิ้วลงบนฝ่ามือซ้ายของผู้รับสาร โดยรูปแบบการสะกดคำจะเรียกว่า The Deafblind Manual Alphabet ซึ่งจะคล้ายกับการสะกดนิ้วของ BSL ที่ทำบนมือตัวเองให้ผู้รับสารดู ก็เปลี่ยนไปทำบนมือผู้รับสารที่ตาบอดหูหนวกแทน หรือจะใช้การเขียนอักษรปกติลงบนฝ่ามือเลยก็ได้ แล้วเขียนทับๆกันไป(ถ้าภาษาอังกฤษจะใช้ตัวพิมพ์ใหญ่เท่านั้น) ซึ่งแบบนี้เรียกว่า Block Alphabet

แต่ละภาษาก็มีเอกลักษณ์เป็นของตัวเองได้อย่างน่าสนใจ และสำหรับคนทั่วไปก็มีหลายเหตุผลที่จะเรียนรู้ภาษามือ อาจเพื่อสื่อสารกับเพื่อนที่หูหนวก หรือใช้สื่อสารในที่ที่คุยไม่ได้ยิน ไม่ว่าจะเพราะเสียงดังเกินไปหรือไกลกันเกินไป ฯลฯ ก็แล้วแต่จะประยุกต์ใช้ และที่สำคัญ ในยุคที่หลายคนรู้สึกเหมืนกับว่ามือถือกำลังแอบฟังเราอยู่นั้น งี้ก็ ภาษามือต้องเข้าแล้ว อิอิ

คำพื้นฐานที่ใช้บ่อยของ ASL

อ้างอิงและศึกษาเพิ่มเติม

British Sign Language For Dummies หนังสือสอนภาษามือแบบ BSL สอนละเอียด เข้าใจง่าย ทั้งยังช่วยให้เข้าใจการเข้าหาและวัฒนธรรมของคนตาบอดได้ชัดเจนดี ไขข้อข้องใจไปมาก หนังสือเล่มนี้ไม่มีแปลไทย แต่ในตระกูล For Dummies ใช้ภาษาอังกฤษอย่างง่ายอยู่แล้ว แนะนำให้ลองหามาอ่านกันดูครับ

American Sign Language For Dummies หนังสือสอนภาษามือแบบ ASL ละเอียดเข้าใจง่ายตามสไตล์ for Dummies

https://www.signbsl.com/ รวมท่าทางภาษามือ BSL เพียงพิมพ์คำค้นก็จะขึ้น VDO ท่าทางต่างๆมาให้

https://www.signasl.org/ รวมท่าทางภาษามือ ASL

https://www.th-sl.com รวมท่าทางภาษามือไทย

http://www.deafblind.com เว็บเกี่ยวกับคนตาบอดหูหนวก(Deafblind)