Sponsor

09 ธันวาคม 2568

10 ประโยชน์ที่ได้จากการเล่นแบ็กแกมม่อน (Backgammon)

https://foto.wuestenigel.com/hand-moving-a-backgammon-game-token/

แบ็กแกมม่อน (Backgammon) หรือ สกา ไม่ใช่แค่เกม แต่เป็นกระดานจำลองทางความคิดที่สมดุลในการฝึกฝนการรับมือกับความจริงของโลกอันแปรเปลี่ยนและไม่แน่นอน ประโยชน์ที่ได้รับจากการเล่นแบ็กแกมม่อนที่ข้าพเจ้ากลั่นกรองออกมา 10 ข้อ มีดังนี้ครับ

1. ฝึกการรับมือกับความผันผวนในชีวิต
ท่านจะถูกฝึกให้เผชิญหน้ากับสภาวการณ์ที่ไม่คาดคิด (การทอยเต๋า) และต้องหาทางตอบสนองอย่างดีที่สุด (มีนัดสำคัญแต่ดันเกิดเหตุสุดวิสัย) แทนที่จะคาดหวังว่าทุกอย่างจะต้องเป็นไปตามแผน

2. ฝึกการบริหารทรัพยากรที่ได้มา
แบ็กแกมม่อนจะให้ท่านตัดสินใจว่าจะใช้แต้มเต๋าที่มีอยู่ (ทรัพยากรที่ได้มา) ไปกับการรุกหน้า โจมตี หรือป้องกัน ซึ่งเป็นการฝึกจัดการทรัพยากรณ์ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์สูงสุด

3. แยกแยะสิ่งที่ควบคุมได้และควบคุมไม่ได้
ท่านจะได้เรียนรู้ที่จะมุ่งพลังความคิดให้กับการเดินหมาก (สิ่งที่ควบคุมได้) และปล่อยวางผลลัพธ์ของการทอยเต๋า (สิ่งที่ควบคุมไม่ได้)

4. พัฒนาทักษะการบริหารจัดการความเสี่ยง
แบ็กแกมม่อนจะสอนท่านให้ประเมินความน่าจะเป็นของผลลัพธ์ต่าง ๆ และตัดสินใจว่าควร "เสี่ยง" หรือ "ปลอดภัย" ในสถานการณ์ที่แตกต่างกัน

5. ฝึกความยืดหยุ่นทางความคิด
เมื่อแผนที่วางไว้พังทลายลงเพราะแต้มเต๋าของฝ่ายตรงข้าม คุณต้องสามารถพลิกแพลงกลยุทธ์ใหม่ได้ทันทีโดยไม่ยึดติดกับแผนเดิม

6. สอนให้รู้จักล้มแล้วลุกให้เร็ว
สอนให้ท่านปล่อยวางความโชคร้าย (การทอยเต๋าที่แย่) ทันทีที่ตาเดินจบลง และมุ่งความสนใจไปที่ตาถัดไป เพื่อไม่ให้ความผิดหวังในอดีตมาทำลายการตัดสินใจในปัจจุบัน

7. ความสมดุลระหว่างกลยุทธ์และโอกาส
เป็นเกมที่ผสมผสานระหว่างการวางแผนกลยุทธ์เชิงตรรกะ (เหมือนหมากรุก หมากล้อม ฯลฯ) กับโชคชะตา (เหมือนเกมบันไดงู) ทำให้สมองถูกกระตุ้นอย่างเป็นองค์รวมในทุกด้าน ทั้งมิติด้านการคำนวณและสหัชญาณ

8. สอนให้มองหาโอกาสในทุกสถานการณ์
แม้ว่าท่านอาจได้แต้มเต๋าที่แย่ แต่ก็ยังมีทางออกที่ดีที่สุดเสมอ แบ็กแกมม่อนฝึกให้ท่านค้นหาทางเลือกอย่างสร้างสรรค์จากข้อจำกัด มองหาทางที่ดีที่สุดในสถานการณ์ที่แย่ที่สุด และยอมรับผลที่จะตามมา

9. ช่วยให้สมองปลอดโปร่งแต่ยังคงตื่นตัว
แบ็กแกมม่อนให้ความสนุก ตื่นเต้น และกระตุ้นความคิด ซึ่งมีองค์ประกอบของการสุ่มเข้ามาช่วยลดความเครียดจากการคำนวณที่หนักหน่วง

10. สอนให้ตระหนักถึงสัจธรรม
เกมนี้มอบบทเรียนที่ทรงพลังของโลกแห่งความจริงว่า โลกนี้ยังมีสิ่งที่เรียกว่า "โชคชะตา" ฝีมือที่เก่งกาจไม่อาจรับประกันความสำเร็จเสมอไป ซึ่งเป็นบ่มเพาะความอ่อนน้อมถ่อมตน และปล่อยวางจากความยึดมั่นในผลลัพธ์ เพื่อยกระดับจิตใจให้เข้าใกล้ความสงบที่แท้จริง

แบ็คแกมม่อนจึงเป็นเกมกระดานที่ครบเครื่องและสมดุล ในการฝึกทั้งกลยุทธ์ส่วนตัวและการรับมือความความไม่แน่นอนของโลกแห่งความเป็นจริง จึงเป็นเสมือนกระดานจำลองโลกใบนี้ให้เราได้เรียนรู้อย่างสนุกสนาน และค่อย ๆ ซึมซับวิธีคิด ความเข้าใจ และการยอมรับความจริงของโลกใบนี้ว่า ทุกอย่างอาจไม่ได้เป็นดั่งใจเราทั้งหมด แต่เราสามารถที่จะทำให้ดีที่สุดเท่าที่เราทำได้ นอกจากสิ่งนี้จะช่วยให้เข้าใจตนเองแล้ว ก็ยังช่วยให้เข้าอกเข้าใจคนอื่นมากขึ้นด้วย และไม่ด่วนตัดสินกันและกันเพียงเพราะผลลัพธ์ที่เกิดขึ้น เพราะโอกาสเป็นเรื่องที่ทุกคนอาจมีได้เสมอ และเหนือสิ่งอื่นใด แบ็กแกมม่อนหรือเกมกระดานทั้งหลาย ย่อมสร้างมิตรภาพที่ดีต่อกันและกันอย่างแน่นอน


https://foto.wuestenigel.com/backgammon-doubling-cube-on-game-board/

แถม
แม้แบ็กแกแกมม่อนจะถูกนับเป็นหนึ่งในเกมกระดานคลาสสิค แต่ก็ไม่ได้รับการยอมรับเหมือนหมากกระดานคลาสสิคอื่น ๆ อาจเนื่องด้วยความอคติของโชคชะตา ซึ่งดูเผิน ๆ จะรู้สึกว่าผลแพ้ชนะอาจไม่ได้วัดความสามารถที่แท้จริงของผู้เล่นล้วน ๆ ซึ่งก็เป็นความจริง แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าในชีวิตจริงก็มีสิ่งที่เรียกว่าโชคชะตาเช่นกัน แม้ผู้คนมักจะไม่อยากยอมรับมันก็ตาม แต่การยอมรับโชคชะตานับเป็นความถ่อมตนอย่างหนึ่ง ว่าที่เราสำเร็จได้นั้น ก็เพราะสิ่งต่าง ๆ คอยช่วยเกื้อหนุน ไม่ใช่แค่เพราะตัวเราเพียงคนเดียว แต่เพราะครอบครัว เพื่อนร่วมงาน ผู้คนรอบตัว ประเทศชาติ ยุคสมัย ค่านิยม ระบบนิเวศน์ ดินฟ้าอากาศ เป็นต้น คอยช่วยหนุนให้เราสำเร็จอยู่เบื้องหลังด้วยเสมอไม่มากก็น้อย
การตระหนักเช่นนี้จะทำให้เรามีสำนึกรู้คุณต่อทุกสิ่ง โดยไม่หยิ่งผยองว่าฉันทำได้เพราะความเก่งของฉันเองล้วน ๆ  ทว่า เรื่องนี้ก็คงสุดแท้แต่ทัศนะ เพราะคนที่ไม่เจ็บเท้าก็มักจะลืมว่ามีเท้าอยู่ จึงไม่รู้ว่าเท้าทำงานอยากหนักหน่วงเพียงไรในการนำเราเดินไปถึงที่หมายได้สำเร็จ หรือแม้แต่ความล้มเหลวก็ตาม การยอมรับโชคชะตายังทำให้เรามองความล้มเหลวในมุมมองของความจริงมากขึ้น แยกแยะสิ่งที่คุมได้และสิ่งที่คุมไม่ได้ออกจากกัน สิ่งที่ปรับปรุงได้ก็มุ่งเน้นที่การปรับปรุงตนเอง และยอมรับว่าบางครั้งผลลัพธ์ก็ไม่ได้เป็นความผิดพลาดของเราทั้งหมด สิ่งนี้ช่วยทำให้ตระหนักถึงความจริงได้มากขึ้น ไม่โทษตัวเองในสิ่งที่ควบคุมไม่ได้ และโฟกัสเฉพาะสิ่งที่ควบคุมได้ในชีวิตก็พอ
หยินหยางต้องสมดุลในชีวิต แม้ในโลกปัจจุบันมักจะสอนกันว่าความสำเร็จหรือล้มเหลวขึ้นอยู่กับตัวเองล้วน ๆ ผู้ที่สำเร็จจึงมักจะไม่ยอมรับว่าโชคก็มีส่วน เพราะจะทำให้อัตตาตัวตนรู้สึกว่าโดนดูถูก คนที่ล้มเหลวก็มักจะไม่กล้ายอมรับว่าโชคก็อาจมีส่วน เพราะกลัวจะถูกมองว่าเอาแต่โทษโชคชะตาฟ้าดินแต่ไม่โทษตัวเองเลย ผู้คนจึงกดดันตัวเองมากไป ถ่อมตนน้อยไป ขาดความสมดุลหยินหยาง มีแต่หยางที่เร่งควบคุม แต่ไม่มีหยินที่จะปล่อยให้สิ่งต่าง ๆ ที่ไม่อาจควบคุมได้ให้เป็นไปเองอย่างที่มันควรเป็น แล้วยอมรับมันอย่างที่มันเป็น ผู้คนจึงเคร่งเครียดในการพยายามควบคุมทุกสิ่งทุกอย่างจนเหนื่อยล้าทั้งกายใจ
การกลับมายอมรับโชคชะตา ปล่อยให้บางสิ่งที่ไม่อาจควบคุมเป็นไปอย่างที่มันเป็น แล้วเราก็เดินหมากในสิ่งที่เป็นตาเดินของเราอย่างสุดความสามารถก็พอแล้ว ที่เหลือปล่อยให้เป็นหน้าที่ของโชคชะตา แต่สำคัญคือได้ทำสุดความสามารถจริง ๆ แล้วหรือยังต่างหาก เพราะหากทำสุดความสามารถแล้ว ก็ไม่มีอะไรต้องเสียใจ
แบ็กแกมม่อนจึงเป็นเกมที่นำหลักคิดไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างดีไม่แพ้หมากกระดานคลาสสิคต่าง ๆ ซึ่งไม่ได้ด้อยกว่าในด้านคุณค่าในการฝึกตนแม้แต่น้อย แต่กลับเป็นเกมที่กล้าหาญเกินไปในการสะท้อนความจริงแท้ของชีวิตซึ่งเต็มไปด้วยสิ่งที่ควบคุมไม่ได้ ทำให้ขัดแย้งกับอุดมคติที่คนส่วนใหญ่ให้ค่า แต่เมื่อมองให้ลึกแล้ว แบ็กแกมม่อนคือกระดานจำลองโลกแห่งความจริงให้เราได้สัมผัสทั้งหยินและหยาง โชคและกลยุทธ์ สิ่งที่ควบคุมไม่ได้และสิ่งที่ควบคุมได้ ฯลฯ ทั้งคู่ไปพร้อม ๆ กัน
ดังนั้น แบ็กแกมม่อนสามารถใช้เป็นเกมกระดานสำหรับบำเพ็ญตนฝึกฝนปัญญาได้อย่างสมดุล และให้คุณค่าอันคู่ควรเฉกเช่นเดียวกับหมากกระดานคลาสสิคท่ี่ยิ่งใหญ่อื่น ๆ

วิญญูชนอาศัยการมอบตนให้โชคชะตาเพื่อบรรลุปณิธาน
君子以致命遂志
-คัมภีร์อี้จิง
กว้าที่ 47 คุ่น (困) ส่วน เซี่ยง (象)

เต๋าปกติไร้กระทำแต่ไม่มีสิ่งใดไม่ถูกกระทำ
道常無為而無不為
-คัมภีร์เต๋าเต๋อจิง บทที่ 37

ทุกสิ่งที่ได้ทำไป สองในสามส่วนต้องอยู่ในการคำนวณ อีกหนึ่งส่วนนั้นปล่อยไว้ให้โชคชะตา
-นโปเลียน
หลักพิชัยสงครามนโปเลียน

อ้างอิง