Sponsor

10 กันยายน 2568

การตั้งเสียงพิณไลร์ 7 สาย คีย์ C แบบ Just intonation - Lyre Harp standard C tuning

เทพอะพอลโล

การตั้งเสียงแบบ Just intonation เป็นการตั้งเสียงที่เหมาะสำหรับเครื่องดนตรีที่มีคีย์เดียวหรือมักจะเล่นแค่คีย์เดียว เช่น Kalimba, Harmonica (ฮาร์โมนิก้ามักตั้งเสียงแบบ Just มาตั้งแต่โรงงานอยู่แล้ว), หรือ Lyre เป็นต้น ซึ่งจะทำให้ได้ชุดความถี่เสียงที่กลมกล่อมสมบูรณ์ที่สุดกับคีย์ที่ใช้อยู่ เป็นการตั้งเสียงด้วยชุดความถี่ธรรมชาติของคีย์นั้นๆอย่างสมบูรณ์ ซึ่งได้เคยกล่าวถึงหลักการต่างๆไว้ในบทความ Just intonation tuning - การตั้งเสียงแบบ Just intonation หากสนใจเชิงวิชาการสามารถเข้าไปอ่านได้ครับ สำหรับเครื่องดนตรีที่เล่นคีย์เดียว การตั้งเสียงแบบ Just เป็นอีกทางเลือกที่น่าสนใจครับ (แต่ต้องใช้กำลังภายในนิดนึง)

สำหรับไลร์ 7 สาย นั้น มีวิธีการตั้งเสียงหลายแบบมากมายไม่แน่ไม่นอน แต่ที่นิยมหลักๆจะมีอยู่ 2 แบบ คือ
  1. เพนทาโทนิก (Pentatonic) ซึ่งมักจะตั้งเสียงคีย์ G Pentatonic จากต่ำไปสูงคือ D-E-G-A-B-D-E (จะเห็นว่าไม่มีโน้ต C และ F#) หากจะตั้งเป็นคีย์ C Pentatonic จะเป็น G-A-C-D-E-G-A เป็นต้น (จะเห็นว่าไม่มีโน้ต F และ B)
  2. ไดอะโทนิก (Diatonic) หากตั้งเป็นคีย์ C จากจากเสียงต่ำไปสูง คือ G-A-B-C-D-E-F
C=โด, D=เร, E=มี, F=ฟา, G=โซ, A=ลา, B=ที

ในบทความนี้จะกล่าวถึงการตั้งเสียงไลร์ 7 สาย คีย์ C มาตราฐาน จาก A442 แบบไดอะโทนิก ด้วยมาตราฐาน Just

การตั้งเสียงไลร์ 7 สาย จากเสียงต่ำไปสูง (G3-A3-B3-C4-D4-E4-F4)
G3 ความถี่ 196.66 Hz +1.96 cents
A3 ความถี่ 219.01 Hz -15.64 cents
B3 ความถี่ 246.02 Hz -11.73 cents
C4 ความถี่ 262.81 Hz 0 cent
D4 ความถี่ 295.66 Hz +3.91 cents
E4 ความถี่ 328.51 Hz -13.69 cents
F4 ความถี่ 350.41 Hz -1.96 cents

หากดูความถี่เสียงเป็นตัวตั้ง ของ 7 สายก็ดูได้ประมาณนั้นเลยครับ
แต่แนะนำว่าให้ตั้งค่าแอพจะสะดวกกว่า เพราะถ้าตั้งค่าแอพแล้วสามารถใช้ตั้งเสียงระบบ Just กับไลร์กี่สายก็ได้ สำหรับการตั้งค่าแอพตั้งเสียงให้ตั้งเสียง Just แบบอัตโนมัติจะใช้ cents ในการตั้งค่า แอพที่ตั้งค่าได้แนะนำแอพ Tuner-gStrings ส่วนวิธีการตั้งค่าในแอพให้ดูวิธีการจากบทความ Just intonation tuning - การตั้งเสียงแบบ Just intonation ครับ
ส่วนใหญ่แอพตั้งเสียงจะมีค่าปริยายเป็น Equal บทความนี้จึงเอามาแนะนำไว้สำหรับอ้างอิงเพื่อสนใจจะได้สามารถปรับแต่งการตั้งค่าของแอพด้วยตนเองได้นั่นเองครับ

เท่านี้ก็จะได้เสียงในคีย์ C ที่กลมกลืนตามธรรมชาติ เมื่อเล่นประสานเสียงก็จะไม่มีหางเสียง 'แง่งๆๆๆ' อีกแล้วล่ะครับ
สำหรับเครื่องคีย์เดียวมีทางเลือกมากมายในการตั้งเสียง สามารถเลือกตั้งเสียงได้ทุกแบบตามต้องการ ไม่ว่าจะตั้งแบบไหนก็เล่นได้ทั้งนั้นครับ อันนี้ก็เอามาแนะนำสำหรับเพื่อนๆที่สนใจครับ (แต่ถ้าเครื่องที่เป็นโครมาติก (Chromatic) ยังไงก็แนะนำการตั้งเสียงแบบ Equal นะครับ)

ขอให้มีความสุขกับการเล่นดนตรีครับ

แถม
เมื่อเล่นด้วยมือขวาเป็นหลัก ควรเลือกไลร์แบบสายเสียงต่ำอยู่ไกลตัว หรือ เสียงต่ำอยู่ใกล้ตัวดี? จากที่ศึกษาข้อมูลมา ไลร์แบบเสียงต่ำอยู่ไกลตัวแบบเดียวกับพิณใหญ่ (Harp) นั้น เป็นแบบดั้งเดิม (Classic) ส่วนไลร์แบบเสียงต่ำอยู่ใกล้ตัว เป็นแบบใหม่ (Modern) ซึ่งส่วนใหญ่สมัยนี้มักจะเจอแบบใหม่มากกว่า แต่แบบดั้งเดิมก็พอจะเห็นอยู่บ้าง ส่วนจะเลือกแบบไหน อันนี้ก็แล้วแต่ชอบครับ เพราะเล่นได้เหมือนกันครับ แต่ส่วนตัวผมชอบแบบสายต่ำไกลตัวแบบดั้งเดิมมากกว่าครับ

410/2b #9871-39 Q.POMPONI MVSA Apollo lyre-key Muse Calliope Denarius

การตั้งเสียงแบบมาตราฐานมักจะใช้ที่ A440 แต่ปัจจุบันนี้เครื่องดนตรีสำเร็จรูปหลายชนิดตั้งเสียงที่ A442 กันหมดแล้ว จึงแนะนำที่ A442 เผื่อจะไปเล่นร่วมกับคนอื่นหรือเล่นพร้อมกับเปิดเพลงไปด้วยน่ะครับ แต่ถ้าเล่นคนเดียวก็เลือกตั้งเสียงได้หลากหลายกว่านี้อีกมาก เพราะยังมีการตั้งเสียงที่เรียกว่า A432 เป็นการตั้งค่า A ให้อยู่ที่ 432Hz ซึ่งจะต่ำลงกว่า A442 เล็กน้อย เขาว่ากันว่าเป็นความถี่ธรรมชาติที่ทำให้เสียงไพเราะที่สุด และยังมีความถี่ที่เรียกว่าระดับเสียงเชิงปรัชญาซึ่งอยู่ที่ C256 คราวนี้ใช้ตัว C4 เป็นตัวหลักในการเทียบเสียง ที่ต้องเป็น C256Hz เนื่องจากความถี่นี้ไม่ว่าจะลงต่ำหรือขึ้นสูงกี่ออฟเตฟก็จะไม่มีทศนิยมเลย คลื่นที่ได้จะกลมอย่างสมบูรณ์ เสียงที่ได้จึงสมบูรณ์เป็นตัวเลขกลมๆ ซึ่งเอาจริงๆ C4 ของ A432 ก็อยู่ที่ C256.87Hz ถือว่าใกล้เคียงกับ  C256Hz มากทีเดียวจนบางคนถือว่าเป็นความถี่ชุดเดียวกันไปเลย คือถือว่าเป็นชุดวามถี่ธรรมชาติที่ให้เสียงที่ไพเราะอย่างเป็นไปตามธรรมชาติด้วยนั่นเอง
ซึ่งอันนี้ก็คงขึ้นอยู่กับความชอบของแต่ละคนละครับว่าชอบตั้งเสียงด้วยความถี่ไหน  นี่ก็นำมาแนะนำให้เป็นทางเลือก เพราะถ้าเล่นเครื่องเดียวคนเดียว จะเลือกตั้งความถี่ไหนก็ได้ ไม่มีปัญหาเรื่องเข้ากันไม่ได้ แต่ถ้าเล่นกับวงดนตรีหรือเครื่องอื่นๆก็จำเป็นต้องตั้งเสียงในความถี่เดียวกันนะครับ

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น